Van zondagsschool vanaf 1886 naar Meersenhuis nu

Zie ook voorgaande "Oostmeers, het werkmansfort Verstraete tot 1886" of klik hier om direct op de webpagina te komen. In die webpagina bespraken we hoe het werkmansfort "Verstraete" gebouwd werd door Willem Van Strate en uiteindelijk via erfenissen in handen kwam van een verre afstammeling kapitein Dordu.

In 1885 werd op verzoek van kapitein Dordu de bezittingen van Leopoldine Bulcke geveild waaronder de hoek Oostmeers/Goezeputstraat inclusief het fort "Verstraete".
Het werkmansfort werd toegewezen aan Albert Verstraete-Declercq, waslichtmaker (kaarsenmaker, ook soms wasbleker genoemd).

De familie Albert Verstraete

Albert Marie Ferdinand Verstraete (° 1846) trouwde in 1872 met Marie Pélagie Declercq (°1843 Moorslede). Zij hadden 11 kinderen, waaronder hun zoon
Josephe Verstraete-Cauwe.

Albert Jacques Verstraete (°1815- +1885), zijn vader, trouwde met Pélagie Marie Yserbyt (°1811)

Albertus Jacobus Verstraete, zijn grootvader, trouwde met Théresia Janssens

  

Albert Verstraete was eigenaar van de kaarsmakerij op het domein C-1136, ten zuiden
van de gemeenschappelijke doorgang naar Sint-Jan.
Albert Verstraete-Declercq zal in 1906 de kaarsenfabriek schenken aan zijn zoon
Josephe Verstraete-Cauwe.

In 1885 liet Albert Verstraete-Declercq een muur bouwen tussen 2 huisjes van het fort aan de Oostmeers om het fort van de straat af te sluiten voor een mogelijk atelier op het domein (zie bouwplan hieronder). Daaruit zien we dat het huisje C-1139-9 (tussen de 2 huisjes op plan) werd gesloopt om de toegang tot het fort te verbeteren, dat gebeurde al in 1871 of vroeger.

 

In 1886 werden de huisjes van het fort gesloopt en werd het fort omgebouwd tot een pand als zondagsschool, waarbij de kadasternrs van de huisjes en de koer (C-1139-9a) samengevoegd worden tot C-1139-9b. Zie de kadasterkaart van 1889 hieronder.

Het feit dat Albert Marie Ferdinand Verstraete in 1887 hoofdman werd van de gilde der ambachten en lid van het bestuur van de Commissie der Burgelijke Godshuizen (CBG) zal wel aan de basis liggen van die ombouw.

Bemerk dat het grondplan op de kadasterkaart al in de richting gaat van de huidige structuur.

 

De zondagsscholen:

In Brugge waren er sinds 1570 zondagsscholen. Ze werden geleid eerst door de jezuieten en na de opheffing van de orde in 1773 door de parochie geestelijkheid. De zondagscholen waren in de eerste instantie gericht op de catechismus en ander religieus onderricht maar ook voor leren lezen en schrijven voor jongeren die geen gelegenheid hadden dagonderwijs te volgen. Het was ook de bedoeling om de jongeren van de straat te houden: 's morgens naar de mis en in de namiddag onderricht. Tijdens de Franse bezetting werden de zondagsscholen afgeschaft maar kwamen nadien geleidelijk terug op gang. Die zondagsscholen waren kosteloos.Later werd ook meer aandacht besteed aan algemene vakken.

In 1913 werd een erfpacht (bail emphythéotique) afgesloten tussen de Albert Verstraete-De Clercq en kinderen met de pastoor van de Sint-Salvatorparochie Alois Yserbyt en deelhebbers: leden van de parochie en van de Burgelijke Godshuizen( o.a. Ropolphe Hoornaert, abt en Louwaege Jerôme, vicaris) per akte notaris Van Caillie 1913.

In 1913 voldeed het gebouw van de zondagsschool niet meer en op basis van de wensen van pastoor Aloïs Iserbyt van de Sint-Salvatorparochie werd een nieuw pand gepland dat op enkele details na de basis legde voor het huidige Meersenhuis. Er was toen al sprake van plannen voor een uitbreiding naar een congregatie naast het zondagsschoolonderricht.

Albert Verstraete liet in 1914 de oude gebouwen van de zondagsschool slopen en bouwde de nieuwe zondagsschool (ook jongelingskring genoemd) volgens de plannen van Alois Iserbyt. In 1914 werd nogmaals door het kadaster bevestigd dat Albert Verstraete en kinderen de eigenaars zijn van de zondagsschool.

Zie hieronder de plannen gevoegd bij de bouwaanvraag uit 1913, jammer genoeg beschadigd door vochtplekken.
Het eerste plan toont de in 1913 bestaande gevel aan de zijde van de koer en het plan daaronder toont het nieuwe ontwerp van de gevel aan de straatzijde, de gevel aan de zijde van de koer en het grondplan met de bollebaan.
De plannen van 1913 voor het nieuwe gebouw hebben al duidelijk het uitzicht van de huidige toestand.

 
 

 

 

 

Het gebouw van 1913 is bedoeld voor de jongelingenkring van de parochie van Sint-Salvator waarvan Aloïs Iserbyt pastoor was.

De plannen zijn opgemaakt op vraag van Aloïs Iserbyt. De naam van de bouwmeester is onleesbaar.

Vergelijking plan van de bestaande toestand met een foto uit 1904.

 

Op een foto uit 1904 zien we rechts de oostelijke huizenrij in de Oostmeers ter hoogte van het huis "Van Lanckeren" met de neoklassieke lijstgevels en dan de poort van de gemeenschappelijke uitweg naar Sint-Jan en daarna de muur van de gevel van zondagsschool. Die muur komt helemaal overeen met het plan van de bouwaanvraag van 1913 van de bestaande toestand van de straatgevel (zie hieronder links)

Het plan is moeilijk leesbaar omwille van de vochtplekken en de plooien. Maar links zien we het plan van de bestaande straatgevel van het gebouw van de zondagsschool in 1913 met links de deur van het schoolgebouw en dan de muur van de koer met rechts de poort naar die koer.

Tijdens de werkzaamheden rezen er problemen in verband met de gemeenschappelijke uitweg C-1137. Dit levert een mooi kaartje op van het grondplan van de zondagsschool.
De toegangsweg wordt mooi verdeeld tussen Verstaete-Declercq en de Commissie van de Burgelijke Godshuizen (waar het Sint-Janshospitaal deel van uit maakte)

 

In 1926 verkochten de kinderen Albert Verstraete-Declercq het pand van de zondagsschool aan de vzw parochiale werken van het aartspriesterdom van Brugge . De zondagsscholen gingen over naar een congregatiewerking, die een bredere religieuze begeleiding beoogden (zie de webpagina "Walplaats, de Congregatie , de werking" of klik hier om onmiddellijk op de webpagina te komen.


Hieronder een foto in de binnenkoer : de voorbereiding van de H.Hartprocessie in 1947

 

 

In 1952 werd de school vergroot.

De congregaties verloren al voor de wereldoorlog van 1940 hun aantrekkingskracht en de parochies gingen over naar een patronaatwerking.

Hieronder een foto op de binnenkoer: de voorbereiding voor de H.Bloedprocessie in 1953

 

een foto uit 1973

 

 

Zicht rond 1986 op de Oostmeers in de richting van de Goezeputstraat.

Het parochiaal centrum is nu een polyvalente zaal in het beheer van de Sint Salvator- en O.L.V. parochie. Er vinden verscheidene activiteiten plaats voor de de parochiale werking o.a. de catechese, vergaderingen, vorming en de missiewerking maar ook voor de buurtwerking, voor culturele verenigingen,..

 

Zicht op de koer in 1986 na de uitbreiding langs de Oostmeers

Over de Meersen kan nog heel wat verteld worden. Daarvoor verwijzen we graag naar de website: "demeersen.brugsebuurten.be". Hieronder een uittreksel over het begin van de Oostmeers. Er is in dat uittreksel zelfs sprake van een moederhulp (kinderwelzijn) in het latere Meersenhuis. We hebben daarvan tot nog toe geen aanwijzingen gevonden. Er was wel een moederhuis in de Goezeputstraat.

Wat gebeurde er ondertussen met de huizen in de Goezeputstraat C-1139-17a en C-1139-16. (zie kadastraal plan hier verder)

In de veiling van de erfenis van Leopoldine Bulcke op verzoek van kapitein Emile Dordu werden C-1117a en C-1139-16 verkocht aan Vandenberghe-Dereyghere Jan, beenhouwer. In 1886 werd C-1117a omgebouwd naar C-1117c. Het pand C-1139-16 werd in datzelfde jaar herbouwd en in 3 gesplitst: C-1139-16a, b en c. In 1901 werden die 3 delen verkocht.

In 1899 werd het pand C-1139-17c omgebouwd naar een huis met werkhuis C-1139-17d en C-1139-17e. Huis en werkhuis werden in 1904 verkocht aan de schilder De Wispelaere- Van Praet. Hij verkocht het in 1910 aan Monthaye Karel die het in 1911 liet vergroten naar C-1139-17f en g.

Het geheel werd dan verkocht in 1924 aan Demets-Reynaert, handelaar. Het huis C-1139-17 f werd verenigd met C-1139-16a en werd C-1139-17h. Het werkhuis werd gedeeltelijk herbouwd en werd C-1139-17i. Die panden werden in 1948 verkocht en veranderd van bestemming.

 

Het huis op de hoek (C-1139-17) van de Goezeputstraat met de Oostmeers in 1975 (nu hotel Goezeput). De garage poort links waarvan nog een glimp te zien is, is het bijgevoegde C-1139-16a.(zie kadastraal plan hieronder)

Hieronder hebben we een kadastraal plan uit 1920: Het paars gekleurd gedeelte bovenaan (C-1139-17f) wordt later het hotel Goezeput. Het paarsgekleurde gedeelte onderaan, het werkhuis(C-1139-17g) is nu het Poverello pand.

Het huidig uitzicht van het hotel hieronder

De 2 huizen C-1139-6 b en c werden in 1901 verkocht : hieronder rechts op de foto de huidige toestand van de 2 klassieke huizen met de doorlopende kroonlijst.