Erfgoedforum Brugge
Erfgoedforum Brugge
ERFGOEDFORUM
BRUGGE VZW
Menu Start VZW Navigatie Contact Lidmaatschap Suggesties Links
U bevindt zich hier: Start / Erfgoedbeschrijving / De Blekerijen B3

De blekerij van Pierre Banckaert en later Jan Bekemans

Laat ons even focussen op de blekerij aan de noordkant van het gebied oostelijk van het Minnewater. Hiervoor moeten we ons concentreren op het huis dat op perceel C954 zal gebouwd worden, ook bekend als C11/56. Dit huis lag op de hoek van de Arsenaalstraat met het Bakkersreitje. Op kaarten van Brugge is er pas bebouwing op dat perceel op te merken vanaf einde 18de eeuw.

In het kadaster van 1580 wordt op deze gronden wel een huis vermeld als het huis "Parijs" met een blekerij ernaast. Dit huis is dan voor de helft eigendom de familie Van Ghistele en de andere helft van de weduwe van Willem De Baene en erfgenamen, o.a. Pieter van Ghistele, weduwnaar van Magdalena De Baene. Na 1601 is er geen spoor meer van de familie De Baene voor dit huis. De familie Jean De Baene baten later rond 1800 de blekerij uit aan het Minnewater achter het Begijnhof in huis C8/78. Rond 1817 neemt Jean Banckaert die blekerij C8/78 over en horen we niets meer van Jean De Baene.

De gronden langs de Arsenaalstraat aan de westkant van de Bakkersrei waren oorspronkelijk onbebouwd. Pas in 1585 werd er een huis gebouwd op perceel C952 en in 1677 is er wat westelijker sprake van 2 huisjes op C952 en C952bis. In 1711 worden dergelijke huisjes vermeld als een partij hovenierspanden met de naam "Parijs". "1711" is ook het jaartal dat vermeld wordt op een van huisjes van de "8 Zaligheden". Wellicht een restant verwijzend naar deze tijd. Ook het huis bovenaan C954 wordt af en toe bewoond door hoveniers.

Blekerij 12

Op de kadasterkaart van 1811 zien we C951 tot en met C954 bovenaan. De kaart was opgemaakt in 1811, maar er werden in de volgende jaren aanpassingen op aangebracht. Het perceel C954 was oorspronkelijk een stuk smaller en langer. Bij de afbraak van de faiencefabriek, die nog als vaalgroene blok staat aangeduid maar met doorstreepte omranding, werd meteen ook een stuk van de afwateringsgracht gedempt, waarschijnlijk met puin van de fabriek.

De fabriek stond oorspronkelijk op perceel C951, maar met de afbraak werd de percelen aangepast. Het voormalige fabrieksterrein werd samen met het gedempte stuk gracht en een deel van C954 geïntegreerd in de bleekweiden van C955. Zo kwam men uit op bovenstaande situatie circa 1820.

Vóór 1830 werd C11/56 bewoond door hoveniers, o.a. J. Huenninck en Frans Feyts. We vinden er ook een molenaar Jan verhaeghe (°1746 +1814) te verklaren door de tot omstreeks 1800 nog aanwezige stadsvolmolen aan het Minnewater. Met de komst van bleker Pierre Banckaert (°1780 +1859) in 1810 werd er weer aangeknoopt met het bleken. Hij trouwde met Jeanne Warnier (°1786) die uit een hoveniersfamilie kwam. Maar hij verliet de blekerij al in 1813 om te verhuizen naar de blekerij achter het Begijnhof C8/77, ofwel Begijnhof nummer 13.

Nadien kwam de familie Duysburgh die een wever en een schrijver in haar rangen had. Zij werden in 1857 opnieuw opgevolgd door een bleker Carolus Verstraete (°1828) die getrouwd was met strijkster Joanna Maes (°1820). Johannes Lescrauwaet (°1811), die een wastebleker was, woonde bij hen in. Carolus stierf in 1877 en Joanna Maes baatte de blekerij verder uit tot 1881. Zij stierf in 1885.

In 1855 diende een zekere juffrouw Banckaert een bouwvergunning in voor de bouw van C11/55. Daaruit blijkt dat deze juffrouw in 1855 ook eigenares was van huis naast het blekershuis C11/56. In 1882 vroeg juffrouw Banckaert om de 4 huisjes nummers 41-43-45-47 te verhogen met een verdieping. Het huis nummer 41 is de blekerij en de andere huisjes vormen een aaneengesloten rij naar het westen. Ze woonde dan in de Katelijnestraat (of -vest?) en was volgens de bouwaanvraag inderdaad de eigenares van de huisjes. Of ze de blekerij dan zelf uitbaatte is niet duidelijk.

Blekerij 13 Het plan van de bestaande toestand.

In 1885 vroeg juffrouw Banckaert een verbouwing van het achterhuis van de blekerij Arsenaalstraat 41. Kort na 1895 kocht Jan Bekemans (°1857 +1937) deze blekerij. Hij trouwde met strijkster Euphrasie Van Hallemeersch (°1868 +1944) in 1895. In 1897 reed een werknemer zich klem toen hij het Begijnhof binnenreed met zijn driewielkar waarmee hij steengruis vervoerde, die hij geladen had in de blekerij van Jan Bekemans. Het is een aanduiding dat Jan toen al de blekerij zelf bezette.

In 1911 sloopte hij het oude washuis om er een nieuwe te bouwen als aanbouw aan de blekerij nummer 41. Hieronder gevel en grondplan.

Blekerij 14

In 1920 vroeg hij een uitbreding van de wasserij met een stoomketel en schoorsteen. Alhoewel het plan goedgekeurd werd, werd het toch niet uitgevoerd. Wellicht is dit te verklaren door wat in de volgende jaren zou gebeuren.

Blekerij 15

Het plan van de uitbreiding moest ook voorgelegd worden aan de dienst die de waterhuishouding van de reitjes in het oog houdt. Daardoor hebben we een plannetje van waar het ketelhuis zou gekomen zijn. Maar enkele jaren later zag Jan het niet meer zitten. Hij kreeg de blekerij niet rendabel en besloot in 1923 het bedrijf te stoppen. Het materiaal en toebehoren van de blekerij werden verkocht in een openbare vekoping.

Blekerij 16

Blekerij 17

We willen deze pagina niet afsluiten zonder een foto opname uit begin 20ste eeuw te bespreken van de achterkant van de blekerij van Jan Bekemans (bron Beeldbank Brugge). We zien op de achtergrond de drie klassieke Brugse torens. De foto is genomen vanaf de Katelijnevest met het zicht naar het noorden. Onder de Sint-Salvatorskerk op de foto ligt de voormalige wezenschool van de zusters van Sint-Vincentius a Paulo op de Wijngaardplaats. Het gebouw met de vele ramen in het midden is een gebouw langs de Arsenaalstraat dat de zusters in 1900 huurden als beroepsschool van de voormalige Bogardenschool.

Blekerij 18

Onder de wezenschool op de foto ligt de blekerij van Jan Bekemans, dit is het witte huis waar het Bakkersreitje de Arsenaalstraaat bereikt. Aan de linkerkant bevindt zich een huis met het wasgoed op de grond, dat geïntegreerd werd in het later Egmond hotel. Midden onder op de voorgrond van de oude foto bevinden zich de bleekweiden en de bocht van het Bakkersreitje, te volgen met de oeverbegroeiing. Ernaast in de Arsenaalstraat is de toegang tot het huidig Minnewaterpark. Het Bakkersreitje maakt naar de Arsenaalstraat toe een bocht met de Fonteinbrug onder de Arsenaalstraat, waar nu het typische restaurantje ligt.

Op de luchtfoto uit 2019 hieronder zie je meer in detail de huisjes C11/56 en C11/55 (de huisjes met de witte achtergevel). C11/55 zijn de huisjes die juffrouw Banckaert liet verhogen in 1885. Merk ook onderaan het Egmond hotel op.

Blekerij 19

U bevindt zich hier: Start / Erfgoedbeschrijving / De Blekerijen B3

Vorige pagina --- Volgende pagina

Klik hier voor de overige pagina's:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11