Op het domein van het Sint-Jozefinstituut in de Zilverstraat 24-26 in Brugge, ligt volledig verscholen een oude kapel die de moeite van beschrijven waard is. De kapel zit nu ingekapseld in de gebouwen van het Sint- Jozefinstituut.
In 1427 kocht de schildersambacht een ambachtshuis aan, aan de zuidzijde van de latere kapel met een uitgang naar de Zilverstraat. Het schildersambacht omvat verschillende ambachten, waarvan de voornaamste zijn: de kunstschilders, huisschilders, glazenmakers en zadelmakers. In 1450 werd de kapel, gewijd aan Sint-Lucas als patroonheilige van de schilders, opgericht ten noorden van het ambachtshuis met een uitgang naar de Noordzandstraat. Op de kaart van Marcus Gerards uit 1562 staan deze weergegeven.
De doorgang naar de Noordzandstraat bestaat nog, in de volksmond "het Nunnegat" genaamd.
Het ambachtshuis is nu verdwenen en misschien liggen de fundamenten nog onder de gebouwen van het huidge Sint- Jozefinsituut. De kapel is wel bewaard, hoewel... Zij werd in 1887 afgebroken en herbouwd als een neogotische kapel.
Gezien de nabijheid van het Prinsenhof maakten de hertogen van Bourgondië er gebruik van. Zo beval Filips de Goede de fondatie voor de jaarlijkse missen voor de ridders waaronder de heer de L'Ile Adam, die sneuvelden bij de opstand van de Bruggelingen tegen de hertog in 1437 bij de Boeveriepoort, te verplaatsen van de Juliaanskapel naar de Schilderskapel. Die missen werden gelezen tot in 1797, toen de Fransen de kapel sloten.
De kapel werd in de loop van haar geschiedenis royaal begiftigd. De heer Guillaume de Montbléru was een van de weldoeners en werd bij zijn dood in 1468 begraven in de kapel. Bij de herbouw van de kapel in 1887 werd hij herbegraven voor het hoofdaltaar (zie ook bladzijde 4 onderaan van deze pagina). Aan het hoofdaltaar hingen twee schilderijen van Lanceloot Blondeel
Het linker schilderij hangt nu in de Sint-Salvatorkathedraal. Het stelt O.L.V. voor tussen de patroonheiligen van de schilders: Sint-Lucas en die van de zadelmakers: Sint-Elooi. Het rechter paneel stelt Sint-Lucas voor die O.L.V. schildert. Dit schilderij hangt nu in het Groeningemuseum.
Dat de schilderskapel en de schilderijen erin wereldbekend waren kunnen we opmaken uit het "dagverhaal zyner Nederlandsche reize" van Albrecht Dürer uit 1621. Hij beschrijft zijn bezoek aan Brugge, waarbij een bezoek aan de Schipperskapel niet mocht ontbreken.
Ook de glazenmakers lieten zich niet onbetuigd en schonken een enig mooi glasraam, dat Sint-Joris en Sint-Michiel voorstelt. De schilderskapel kon dit glasraam vrijwaren van de vernieling in de beeldenstorm. Nu bevindt dit raam uit de Middeleeuwen zich in het Gruuthusemuseum.
Dit is nog niet alles. Het schilderij dat Margareta, de vrouw van Jan van Eyck voorstelt en eigendom was van de ambacht werd jaarlijks op Sint-Lucasdag in de kapel tentoongesteld. Uitgaand van het feit dat het eigenaardig is dat alleen het schilderij van de vrouw van Jan van Eyk zou zijn tentoongesteld, vermoedt men dat er ook een zelfportret van Jan van Eyck moet hebben bestaan, maar dat het werd gestolen, waarvoor er geen bewijs is tot nog toe. Zou het vergelijkbaar zijn met het schilderij van de man met de rode tulband, waarvan men vermoedt dat het een zelfportret is en dat zich nu in Londen bevindt?
Klik hier voor de overige pagina's:
