Erfgoedforum Brugge
Erfgoedforum Brugge
ERFGOEDFORUM
BRUGGE VZW
Menu Start VZW Navigatie Contact Lidmaatschap Suggesties Links
U bevindt zich hier: Start / Erfgoedbeschrijving / De Blekerijen C4

Teloorgang blekerij Van Vyve

Hieronder een detail van de kadasterkaart van 1889. Het huis heeft C1018 als kadasternummer. De bleekweide C1019 en looghuis C1019bis. We zien dat de stadsgracht richting Reie ondertussen ingekokerd is. De gracht die kwam vanuit Sint-Jan is volledig geëlimineerd. Gedempt of ingekokerd? Idem voor de aftakking van de Begijnhofgracht richting Oostmeers.

Blekerij 75

Franciscus (François) Van Vyve werd geconfronteerd met de inperking van de pachtdomeinen door het BBG van het Begijnhof. In de zitting van de BBG in 1878 werd gesteld dat de grenzen van de blekerijen van Pierre Van Vyve C1019 (dan eigenlijk al van François Van Vyve), en van Jacques Bekemans C999 gewijzigd zullen worden. Die blekerijen grenzen aan het terrein waar het nieuwe gebouw voor het Sint-Antonius instituut voor de ongeneeslijke vrouwen en kinderen gebouwd zal worden. De wijzigingen hielden verband met het dempen van grachten en met de nieuwe wegenaanleg.

De gronden zullen voor het Begijnhof een meerwaarde realiseren gezien de verandering van bestemming. Er werd beslist om tegen 3 juni 1878 aan te kondigen dat de bleekweiden onttrokken zullen worden aan het huidig semi-publiek karakter ervan. De blekers François Van Vyve en Jacques Bekemans mochten voorlopig met stilzwijgende verlenging van hun pachtcontract "hun activiteiten verder zetten tot anders verorderd".

Het vermelde pachtcontract, afgesloten in 1869 met Pierre Van Vyve, werd overgenomen door François Van Vvyve, waarschijnlijk sinds 1872. Het was een pacht van 9 jaar die startte op 1 januari 1870 en normaal zou eindigen op 31 december 1878, maar die werd dus stilwzijgend verlengd tot nader order en tegen dezelfde pachtprijzen.

In 1881 werd de blekerij "gereconstrueerd". We veronderstellen dat dit betekent dat de blekerij werd omgevormd tot blekerij-wasserij. De bleekweiden zouden in essentie verdwijnen o.a. door het dempen van de grachten, maar het huis bleef bestaan als blekerij-wasserij met toebehoorten. Uit de kadasterkaart van 1889 en de foto hieronder uit 1905 blijkt duidelijk dat François de blekerij inderdaad kon verder zetten. Zijn zoon Oscar baatte trouwens de blekerij-wasserij ook verder uit. Op de kadasterkaart uit 1936 zien we zelfs dat er bijgebouwen werden geconstrueerd.

Blekerij 76

De foto toont de achterzijde van het huis in de Zonnekemeers C1018 (nu nummer 33) van de bleker Oscar Van Vyve-Van Acker in 1905 (foto A.Watteyne). Tussen het linker- en rechtervolume ziet men door de gang de poortopening en het voorhuis aan de straatkant. Zie de foto hieronder: de voorkant van de woning rond 1930.

Blekerij 77

Oscar werd bij zijn overlijden in 1930 nog bleker genoemd. We vermoeden dat hij de bleekweiden ook nog gebruikte voor de wasserij. Maar opnieuw dreigde er gevaar. Het Sint-Janshospitaal koesterde plannen om zijn chirurgische afdeling te moderniseren en uit te breiden. Ze lieten daarvoor hun oog vallen op het Gasthuis Sint-Antonius. Daarom werd een verbindingsweg gepland tussen beide instellingen.

In 1934 werd een traject voorgesteld dat dwars door het Wevershof liep, door de bleekweiden C1019 van Van Vyve en de voormalige bleekweiden C999 en C973 van de gezusters Bekemans en De Wispelaere. Verder liep het traject door onder de Professor Dokter Jozef Sebrechtsstraat naar het gasthuis. Het Gasthuis werd trouwens later de Minnewaterkliniek genoemd. De zusters van Liefde moesten verhuizen. Zie de rode lijn op het plan hieronder. Het Sint-Janshospitaal ligt rechts onderaan, het Begijnhof centraal en het Gasthuis links.

Blekerij 78

Wat geel gekleurd is, was eigendom van de BBG, die ondertussen de COO, de Commissie van Openbare Onderstand, was geworden. De stad was in 1936 wel eigenaar geworden van de verbindingsweg, aangezien de weg over en onder openbare verkeerswegen liep. Bij de vergunning van het traject in 1936 stipuleerde de stad uitdrukkelijk dat de weg over stadseigendom liep, alhoewel het hier om een louter privatieve wegverbinding ging. Daarom hief ze ook jaarlijks een vergoeding van 25 Frank en eiste bepaalde voorwaarden voor veiligheid, sterkte en esthetica.

Hieronder het in 1936 aanvaarde bovengronds traject dat boven de Zonnekemeers en met een viaduct over het Wevershof liep. De weg ging verder vlak achter de woning van de blekerij Van Vyve. De blekerij is aangeduid met een ovaal. Merk op dat de brug over de stadsgracht vlak achter de blekerij er nog steeds ligt en dat op de bleekweide constructies over die stadsgracht werden bijgebouwd. Die bijgebouwen zullen afgebroken worden om plaats te maken voor een parking langs de verbindingsweg voor het personeel van het Sint-Janshospitaal.

Blekerij 79

Voor verdere uitgebreide informatie over deze verbindingsweg verwijzen we graag naar onze pagina's over het Poortgebouw-Viaduct.

De woning van de blekerij begon ondertussen zwaar te vervallen. In eerste instantie wilde de COO het pand in 1971 helemaal slopen maar gezien de grote erfgoedwaarde werd de sloping door de stad geweigerd. Volgens de foto rond 1976 hieronder zette het verval zich voort. De stad zocht een oplossing voor een restauratie. De gelegenheid deed zich voor toen het Sint-Janshospitaal in 1976 verhuisde naar Sint-Pieters.

Blekerij 80

In 1975 reeds kocht de stad het pand Zonnekemeers 33 (C-1018, 1 are 86ca) van de COO volgens een verkoopakte voorgezeten door burgemeester Michel Van Maele. De COO werd in 1976 opgevolgd door het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW). Eindelijk konden de restauratiewerkzaamheden beginnen. Toch duurde het nog tot 1981 eer het pand gerestaureerd werd. Hieronder een foto van rond 1976 van de afbraak van een deel van het blekershuis. Er is ook een deel van de parking langs de verbindindsweg zichtbaar

Blekerij 81

In 1980 verkreeg de stad de vergunning om de restauratie aan te vatten. De stad stelde hiervoor architect De Geyter aan. Er werd een gunstig advies afgeleverd van de Rijksdienst voor Monumenten en Landschappen in 1981. Hieronder de plannen van de restauratie.

Blekerij 82

Hieronder een foto van de toestand in 2020. De restauratie van 1981 is geslaagd en het pand wordt terug bewoond, maar is uiteraard geen blekerij meer.

Blekerij 83

U bevindt zich hier: Start / Erfgoedbeschrijving / De Blekerijen C4

Vorige pagina --- Volgende pagina

Klik hier voor de overige pagina's:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18