De naam Germana werd aan menig congregate of patronaatsgebouw gegeven, naar de heilige Germaine Cousin (1579-1601) uit Pribac in Frankrijk. Maar in dit geval was de reden voor naamgeving speciaal: De Germana in de Westmeers was ontstaan uit de Germana in de Oostmeers. De Germana in de Oostmeers was zelf ontstaan uit de stichting Capron-Dezutter. Onderpastoor Capron van de Sint- Jacobsparochie had in de Oostmeers (huidig) nr. 27 een armenschool opgericht. In 1844 schonk hij het huis en toebehoren aan de kerkfabriek van Sint-Salvator. Onder het bestuur van de kerkfabriek bloeide de patronaats- en congregatiewerking tot een van de grootste van de stad.
Maar tijdens de schoolstrijd van 1879-1884 kwam daar voorlopig abrupt een einde aan. Die schoolstrijd werd voorafgegaan door de wet van 1864. Die wet stelde dat er in openbare gebouwen alleen gemeentelijk onderwijs mocht gegeven worden. Welnu, donaties voor het inrichten van lagere scholen, zonder verdere indicaties, werden verondersteld gegeven te zijn ten gunste van de gemeente. Deze wet werd in gemeenten onder katholieke bestuur niet afgedwongen. Maar met de wet Humbeeck van 1879, onder de liberale regering van 1878, werd bepaald dat elke gemeente een gemeenteschool moest inrichten en de gemeente mocht geen vrije scholen meer subsidieren of hulp bieden. Ditmaal werden onder de radicale gouverneur Theodore Heyvaert de beide wetten wel afgedwongen via het Koninklijk Besluit van 1881. De congregatie moest in 1881 het pand ontruimen ten voordele van de oprichting van een gemeentelijke adultenschool.
De architect Karel Verschelde die als gemeenteraadslid voor de katholieken al de moeilijkheden had voorzien, had in samenwerking met de pastoor van de parochie Sint-Salvator Petrus Leuridan en de kerkfabriek al voor een oplossing gezorgd. De pastoor en "deelhebbers" hadden het perceel C-1489 met een hoekhuis opgekocht. De 4 kleine huisjes C-1466/1467/1468 en 1469 daarnaast die rond 1881 toebehoorden aan Alexander Dhaese, koopman, werden ook opgekocht. Karel Verschelde diende in 1881 een bouwaanvraag in om een nieuw congregatiegebouw op te richten, na sloop van de bestaande gebouwen.
De vier kleine huisjes en het hoekhuis voor de sloop
Links: de plannen voor de zijgevel langs de Koolbrandersstraat met de kapel boven. Rechts: de zijgevel langs de Sint-Obrechtsstraat.
Een van de kleine spionvenstertjes in de Germana, te vinden in beide zijgevels
Hieronder krijgt u een beeld gezien vanuit het goederenstation op het Zand waaruit onmiddellijk het volume van de Germana rechts van de halletoren opvalt. Er voor staat nog een goederentrein.
Artikel uit de krant "de jaren zestig" 21 november 1882 die de inhuldiging van de nieuwe Germana beschrijft
Vorige pagina --- Volgende pagina
Klik hier voor de overige pagina's:
